رسالت آموزش سلامت در ساده ترین تعریف عبارتند از " آموزشی هدفمند که منجر به ارتقای رفتار بهداشتی فرد بشود " بنابر این هدف ارائه اطلاعات زیاد نیست بلکه ارائه الگوی رفتار بهداشتی مناسب است که بتواند رفتار های صحیح بهداشتی را جایگزین رفتار غلط بهداشتی نماید. لذا مفهوم اموزش سلامت با تامین رفتار بهداشتی مناسب ، کامل خواهد شد . از کارکرد های مهم آموزش سلامت ، تغییر رفتار های مخاطره آمیز افراد است که در دو دسته تقسیم بندی می شود:
*افزایش سواد و آگاهی های عمومی افراد
*توانمند سازی افراد به تصمیم گیری در مورد خود ، خانواده و جامعه از طریق افزایش سطح دانش و مهارت های آنها
به دنبال دستیابی به هدف اجتماعی سازی سلامت در جهت مشارکت ساختارمند و فعال خانواده ، جامعه و جلب مشارکت بین بخشی در تامین ، حفظ و ارتقای سلامت جامعه ، شاخص برنامه ملی خودمراقبتی در سند برنامه ششم و هفتم توسعه مطرح شد که شامل سه بخش است :
1 - خودمراقبتی فردی
هدف در این رویکرد تربیت یک نفر سفیر سلامت به ازای هر خانواده است که حداقل 8 کلاس سواد خواندن و نوشتن دارد و به صورت داوطلبانه مسئولیت انتقال مطالب آموخته شده در حوزه سلامت و مراقبت فعال از سلامت خود و اعضای خانواده خود را به عهده دارد .سفیر بر اساس بسته آموزشی به به صورت حضوری و مجازی دوره های ذیل را میگذراند :
راهنمای ملی خودمراقبتی ( ناخوشی جزئی / سبک زندگی سالم / خطر سنجی بیماری های عروقی و سرطان / بسته های هر خانه یک پایگاه سلامت و سایر بسته های آموزشی مبتنی بر نیاز فرد ، خانواده ، نیازسنجی سلامت جامعه و ...
2 - خودمراقبتی سازمانی
هدف در این رویکرد ایجاد محیط های کار سالم از طریق اجرای برنامه ها و خط مشی های ارتقای سلامت در محیط کار ، خلق محیط فیزیکی و فرهنگ حمایتی و تشویق شیوه زندگی سالم با همکاری کارکنان و کارفرمایان و مشاغل و شامل فعالیت های است که درمحل کار انجام گرفته و از سلامت و رفاه کارکنان است حمایت میکند .
3 - خودمراقبتی اجتماعی
هدف در این رویکرد توانمند سازی جوامع مختلف برای توسعه محیط های سالم می باشد که برای تحقق این هدف شوراهای شهری و روستایی و شورا یاری ها نقش مهمی در جهت مشارکت اجتماعی و کنترل عوامل تعیین کننده سلامت دارند .
برنامه پذیرش و آموزش دانشجویان ( سفیر سلامت دانشجویی )
هدف از این برنامه پذیرش و آموزش کلیه دانشجویان (کارآموزی و کارورزی ) معرفی شده به مراکزآموزشی فعال بر اساس برنامه آموزشی مدون دانشگاهی در بازه زمانی تعیین شده
سفیر سلامت دانش آموزی
با هدف داشتن جامعه ای سالم ، با شهروندانی سالم و پویا ، نیازمند اصلاح روش های زندگی و بهره گیری از سبک زندگی سالم از طریق فعال کردن تمام ظرفیت های علمی و فرهنگی جامعه در گروه هدف ( دانش آموزان / اولیای دانش آموزان / معلمین )
برنامه رابطان سلامت محله با رویکرد شرکت در برنامه های توانمند سازی و فراگیری حرف مختلف قادر می شوند مهارت های کسب شده را به خانواده تحت پوشش خود و سفیران سلامت انتقال دهند ، این برنامه یک نهاد مدنی با دیدگاهی روشن و خودجوش ، جامعه نگر و مردمی را در سطح محلات در جهت توسعه و ارتقای سلامت محلات در کنار مسئولین کشوری ، استانی و شهرستانی فراهم می کند .
برنامه گروه های خودیار با هدف توسعه روابط بین فردی مثبت و همدلی و حمایت عاطفی از طریق اشتراک تجربیات ، اطلاعات و راه های مقابله با مشکل مشترک با سایر افراد عضو گروه خودیار است .
سفیر سلامت طلاب
با هدف داشتن جامعه ای سالم ، با شهروندانی سالم و پویا ، نیازمند اصلاح روش های زندگی و بهره گیری از سبک زندگی سالم از طریق فعال کردن تمام ظرفیت های علمی و فرهنگی جامعه در حوزه های علمیه
برنامه نیازسنجی و مداخلات ارتقای سلامت جامعه با هدف تعیین و اولویت بندی مشکلات سلامت در منطقه و برنامه ریزی و انجام مداخله ارتقای سلامت طبق شیوه نامه اجرایی برنامه نیازسنجی در بازه زمانی تعیین شده
اجرای برنامه های اموزش همگانی مردم ( کمپین ها و بسیج خهای اطلاع رسانی آموزشی ) با هدف ارتقای آگاهی های سلامتی عمومی با بهره مندی از انواع رسانه های کمک آموزشی در داخل و خارج از مراکز / پایگاه ها / خانه های سلامت
تدوین برنامه عملیاتی و استخراج آمار و تحلیل شاخص های برنامه ها و اجرای برنامه های مداخله ای در جهت بهبود شاخص ها
شرح وظایف کارشناس مسئول آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
*ارزیابی و نظارت بر عملکرد کارشناسان آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
* ﺑﺮﮔﺰاری ﺟﻠﺴﺎت و کمیته های ماهانه ﺑﺎ کارشناسان آﻣﻮزش بهداشت و ارﺗﻘﺎی ﺳﻼﻣﺖ
*ﺑﺎزدﻳﺪ از ﻣﺮاﻛﺰ و پایگاههای سلامت ﺗﺎﺑﻌﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﺪول ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه
*ﺷﺮﻛﺖ در دوره های آموزشی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻠﻲ ﺧﻮدﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ و ارزﺷﻴﺎﺑﻲ رﺳﺎﻧﻪ و ﻣﺪاﺧﻼت آﻣﻮزش
*ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺧﺪﻣﺎت کارشناسان آﻣﻮزش بهداشت و ارﺗﻘﺎی ﺳﻼﻣﺖ (ﺷﺎﻣﻞ"ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺑﻮدﺟﻪ ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز، ﺗﻬﻴـﻪ و ﺗﻮزﻳﻊ اﺑﺰارﻫﺎی ﺧﻮد ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ )ﺑﺮای اﺟﺮای ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻠﻲ ﺧﻮدﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ در ﺳﻄﺢ مناطق تحت پوشش
*اﻗﺪام ﺑﺮای ﺟﻠﺐ ﺣﻤﺎﻳت سازمانهای دولتی و شورایاری ها (شامل"ﻣﻜﺎﺗﺒﺎت، ﺟﻠﺴﻪ، ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻧﺎﻣـﻪ، ﻋﻘـﺪ ﻗـﺮارداد، ﻫﻤـﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑـﺮون ﺑﺨـﺶ و...) ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺟﺮای شاخص ﺧﻮدﻣﺮاقبتی سازمانی و اجتماعی
* تدوین برنامه عملیاتی سالانه و نظارت بر روند صحیح اجرای آن
* نظارت بر روند اجرای کلیه مراحل فرایند تولید و تآیید رسانه
* نظارت بر روند اجرای کلیه مراحل فرایند کمپین های آموزشی
*اجرای برنامه های ابلاغ شده از سطوح بالاتر
شرح وظایف کارشناس ستاد آموزش بهداشت و ارتقای سلامت
*نظارت بر اجرای فرایند نیازسنجی آموزشی سالانه، تعیین اهداف و استراتژی های آموزشی و مداخلات سلامت در حوزه رویکردهای خودمراقبتی (فردی،سازمانی،اجتماعی)در مراکز،پایگاههای سلامت و خانه های بهداشتی تحت پوشش
* توانمندسازی کارشناسان مراقب سلامت خانواده و رابطین آموزشی در خصوص کلیه فرآیندهای آموزش و ارتقای سلامت
* نظارت و پایش بر اجرای صحیح مداخلات سلامت در سطح مراکز، پایگاههای سلامت و خانه های بهداشتی از طریق تکمیل و گزارش چک لیست پایش در بازه زمانی شش ماهه
*تشکیل بانک اطلاعاتی از سازمان های دولتی، غیردولتی، مدارس و شورایاری های مناطق شهرداری 2،5،6
*ارزیابی و نظارت بر اجرای کمپین های اطلاع رسانی آموزشی چندرسانه ای در خصوص برنامه های آموزش سلامت (با اولویت پیشگیری و کنترل پاندمی کووید 19 )
*نظارت و مشارکت در اجرای برنامه های آموزشی با محوریت سازمان ها و شورایاری ها در راستای شاخص خودمراقبتی سازمانی و اجتماعی
* تدوین برنامه عملیاتی سالانه و نظارت بر روند صحیح اجرای آن
*توزیع رسانه ها و بسته های آموزشی خودمراقبتی به کلیه مراکز و پایگاههای سلامت،خانه های بهداشت، سازمان های دولتی و غیردولتی تحت پوشش
* هماهنگی و برنامه ریزی در خصوص اجرای کلیه مراحل فرایند تولید و تآیید رسانه
فرایند دانشجویی
انجام کلیه فرایندهای مربوط به پذیرش و آموزش دانشجویان معرفی شده به فیلدهای آموزشی تحت پوشش(تعیین محل انجام کارآموزی، مکاتبه و معرفی دانشجویان،نظارت و پایش بر حسن اجرای برنامه کارآموزی، جمع بندی گزارش امتیازهای پایان دوره و ارزشیابی عملکرد دانشجویان و ارسال به معاونت بهداشتی، برنامه ریزی و هماهنگی اجرای برنامه های آموزشی بدو کارآموزی در ستاد شمالغرب،معرفی دانشجویان تحصیلات تکمیلی جهت جمع آوری داده های مورد نیازی پایان نامه ها و مقاله های پژوهشی، برآورد اقلام موردنیاز فیلدهای کارآموزی و هماهنگی جهت تامین و توزیع آنها)
